Persoonlijke ontwikkeling is als leren fietsen

Waarom persoonlijke ontwikkeling?

Dit vragen mensen mij soms. Eigenlijk is het bijzonder dat we als kind leerden fietsen, zwemmen, veters strikken door te oefenen en trainen. Waarom zouden we als volwassene onze aandacht niet bewust trainen om nieuwe competenties aan te leren?

Leren fietsen

Gister zag ik hoe een vader zijn zoon leerde fietsen. Dit bracht me terug naar de tijd dat mijn vader me leerde fietsen. Voor mijn gevoel duurde het maanden voordat ik het onder de knie had. Mijn vader bleef maar achter me aanrennen; met zijn hand mijn fiets en jas vasthoudend om me te behoeden voor een val. Enkele elementen van dit leerproces kunnen we terugbrengen naar het proces van persoonlijke ontwikkeling. Want waarom zouden we stoppen met bewust iets nieuws aanleren als we eenmaal volwassen zijn?

We all know that education –more than anything else- improves our chances of building better lives.

-Nelson Mandela

Ontwikkelen naar zelfstandigheid

Als kind heb je bepaalde kwaliteiten nodig om zelfstandiger te worden. Als we niet leren veters te strikken, blijven we afhankelijk van een ander of hebben we alternatieve hulpmiddelen nodig zoals laarsjes met een rits of schoenen met klittenband.

Is dat de reden waarom veel mensen als ze volwassen zijn stoppen met persoonlijke ontwikkeling? Ze vinden zichzelf wellicht zelfstandig genoeg. Ze vinden misschien dat ze zich voldoende kunnen redden in de wereld. Ze realiseren niet dat hun eega, vriendin of collega soms inzetten als ‘alternatief hulpmiddel’ wanneer ze onenigheid hebben met derden of zich niet begrepen voelen.

We vragen (onbewust) steun en bevestiging van onze naasten voor de moeite die we hebben met het gedrag van mensen om ons heen. Vaak horen we verhalen over een niet functionerende manager, een dominante zus of een egoïstische vriendin.
Persoonlijke ontwikkeling maakt dat we deze uitdagingen in het leven beter kunnen hanteren.

We kunnen de ander immers niet veranderen maar onszelf wel.

Of stoppen volwassenen met bewust leren omdat het aanleren van veters strikken concreter is dan bijvoorbeeld ‘efficiëntie’ of ‘zelfwaardering’ aanleren? Bij die laatste twee voorbeelden zien we wellicht naast het doel de concrete acties minder scherp. Dan blijft het een wens die we niet altijd omzetten in een haalbaar doel met resultaat. Maar hoe fijn zou het zijn om het resultaat wel te bereiken en doelgericht en bewust naar efficiëntie of zelfwaardering toe te werken?

Moet of mag je ontwikkelen?

Ik hoor ook geregeld de mening “Mensen doen aan yoga en lezen zelfhulpboeken en er verandert niks”. Ik vraag me dan af: Wie zijn wij om dat te beoordelen? We kunnen hier tegen in gaan, maar we kunnen er ook bewust voor kiezen om met compassie naar andermans ontwikkelpad te kijken. Mensen staan op hun pad daar waar ze staan. Dat is op zich niet goed of fout. Wanneer we het concept ‘goed of fout’ kunnen loslaten, ontspan je de weerstand die in je opkomt. Het helpt niet als we tegen een kind zeggen: “je moet kunnen fietsen”, dit werkt behoorlijk demotiverend omdat verwachtingen hoog zijn en er geen afstemming is op wat het kind nodig heeft.

Het concept ‘goed-fout’ loslaten, zou op zich al een behoorlijke stap in ontwikkeling zijn! Niet als in: je moet het concept van goed of fout loslaten óf je moet aan persoonlijke ontwikkeling doen. Maar als in: het mag! Je mag je mening ontspannen en hoeft niet overal iets van te vinden. Je mag je persoonlijk ontwikkeling bewust volgen en laten inspireren. Het ‘mogen’ brengt acceptatie en waardering met zich mee voor de plek waar je zelf staat op je ontwikkelpad. Dit in tegenstelling tot het ‘moeten’ waarbij mensen vaak in een kramp schieten, een verkramping in zichzelf kunnen waarnemen.

Te vroeg of te laat iets willen leren

Toen mijn man als kind leerde fietsen, lukte het direct. Je kunt zeggen dat hij er dan eigenlijk al eerder aan toe was. Aan de andere kant was mijn leerproces daarentegen wellicht te vroeg gestart.

Ook wanneer we als volwassene een nieuwe kwaliteit aan willen leren is het van belang af te stemmen op wat we al kunnen. Als we te veel van onszelf vragen, wordt het leerproces misschien een desillusie of teleurstelling. Als we te weinig van onszelf verwachten, kan er door onderbelasting apathie, verveling of ongemotiveerdheid ontstaan. Daarom alleen al kan gericht werken aan een nieuwe competentie je energie geven. Enerzijds helpt het om aan te sluiten bij wat je al kunt en anderzijds hebben we af en toe een duw in de rug, een uitdaging nodig. Zelfreflectievraag: hoe ervaar jij de balans in jouw huidige leven tussen overbelasting en onderbelasting?

Ondersteuning bij trainen

De vader die ik gister zag oefenen met zijn zoon bleef maar roepen: ”goed zo, door blijven trappen met je benen!”. Waardevol om te zien hoe hij zijn zoon stimuleerde. Die support is wat we allemaal nodig hebben van tijd tot tijd.
We waarderen onszelf en de ander vaak aan het einde van het proces, pas als het doel gehaald is. We waarderen het diploma, de overwinning op het sportveld of de opening van een mooie kunsttentoonstelling. Dat vieren we! Het werk is gedaan, het is af en toonbaar en we kunnen genieten.

Hier wil ik natuurlijk niets aan af doen, want het is belangrijk om de niet-vanzelfsprekendheden van het leven te vieren. Ik wil er niets aan af doen maar wel iets ‘bij doen’. Namelijk dat we halverwege het proces of traject de stimulans des te harder nodig is. Zoals het buurjongetje dat gister leerde fietsen. In de fase waarin het nog niet lukt, zakt je de moed soms in de schoenen. Op die momenten is de steun van buitenaf waardevol om door te kunnen zetten.

Dat is ook mijn dankbare taak als counselor om een stok achter de deur te mogen zijn voor mensen die een nieuwe kwaliteit aan willen leren voor meer balans in hun leven. Ik stimuleer ze en benoem de groei die ze al wel tonen. Als een kind leert fietsen en het evenwicht houden lukt nog niet helemaal, realiseert deze zich vaak niet dat het al wel lukt om door te blijven trappen. Dit laatste benoemen en aandacht geven, brengt vertrouwen in de volgende stap van het proces.

Leren kent verschillende facetten

Leren fietsen is vaak zo moeilijk:

• omdat je leert evenwicht te houden,
• tegelijkertijd je benen moet blijven ronddraaien,
• en op het verkeer, de mensen om je heen
• en verkeersregels te letten.

Je kunt een vergelijking trekken van leren fietsen met leren leven. Onder leren leven kun je onder meer verstaan: alle kwaliteiten inzetten die je hebt en ze blijven ontwikkelen. Een kwaliteit als ‘weerbaarheid’ kent diverse facetten. Mensen die weerbaarheid als een kwaliteit hebben, realiseren zich dat vaak niet. Een persoonlijke kwaliteit voelt als vanzelfsprekend.
Lees hier meer over in dit specifieke blog: waardeer je kwaliteiten
Weerbaarheid als nieuwe competentie implementeren brengt verschillende uitdagingen met zich mee. Het gaat te ver om de verschillende facetten van allerlei leerdoelen op een rij te zetten. Ik geef het hier enkel aan, omdat je je voor kunt stellen dat alle kanten van een leerstap in een counselingstraject aan de orde komen. En omdat –net als bij leren fietsen- je alle losse facetten van een kwaliteit tegelijkertijd moet kunnen beheersen om het je eigen te kunnen maken.

Verwerven van nieuwe competenties als volwassene

Mensen vragen me soms wat ik doe als coach/counselor, waarin ik mensen begeleid. Ze hebben soms het idee dat een coachee alleen bij me komt als hij of zij problemen heeft. Niets is minder waar. Een coachee komt bij mij omdat ze nieuwe competenties willen verwerven. Enkele voorbeelden van doelstellingen kunnen zijn:

• Weerbaar en assertief zijn, ‘nee’ leren zeggen tegen anderen
• Perfectionisme los willen laten, minder tijd verliezen aan details
• Emotioneel meer in balans voelen en op zichzelf leren vertrouwen, zich minder aantrekken van aflatende bevestiging van anderen
• Leren prioriteren, efficiëntie aan de dag kunnen leggen
• Meer zelfwaardering ervaren, zichzelf waardevol leren vinden

Het antwoord op de vraag: “waarom persoonlijke ontwikkeling?” is dus in het kort; dat je zelfstandiger en evenwichtiger in de wereld staat. Concreet betekent het dat je minder last hebt van alle pittige gebeurtenissen in je leven, minder last van invloed van mensen om je heen op jouw leven.

Graag hoor ik jouw verhaal. Wat heb jij als volwassene geleerd? Stimuleer met je reactie in onderstaand commentaarveld anderen. Omdat ik je antwoord waardeer ontvang je het E-book:

‘van zelfafwijzing naar zelfwaardering in 4 stappen’

Zo brengen we samen meer begrip en compassie in onze wereld.

Bedankt voor je aandacht!
Op jouw persoonlijke groei!

DISCLAIMER
Zelfkennislab heeft haar uiterste best gedaan om toestemming voor plaatsing te krijgen, bij de rechthebbenden van het gebruikte beeldmateriaal. Meent u rechthebbende te zijn van de afbeelding op dit blog, dan vragen wij u vriendelijk contact met ons op te nemen.