De zin en onzin van zelfkennis
Martin Bril vroeg zich al af waarom mensen zichzelf beter zouden willen leren kennen. Onzin toch?
Weerstand tegen zelfkennis is herkenbaar.
Onlangs twijfelde iemand over het afnemen van een enneagram type-interview. Na lang aarzelen kwam het hoge woord eruit: “ik twijfel dat er dan veel nadruk komt te liggen op mijn valkuilen, mijn negatieve kanten”. Haar openheid en eerlijkheid waardeerde ik enorm. Ze beschreef de weerstand, twijfel en angst die bij andere mensen ook leeft en die niet iedereen altijd kan benoemen.
Ik heb deze dame beloofd dat ik –tijdens het type-interview- de nadruk bewust zou leggen op de meerwaarde van elk type, de kwaliteiten en voordelen. Die kwaliteiten ziet een ander wel maar bij jezelf onderschat je eigen vanzelfsprekendheden makkelijk. In dit blog lees je er meer over.
Verdediging en afweermechanisme
Tegelijkertijd is dit het eerste antwoord op de vraag van Martin Bril. Waarom zou je überhaupt zelfkennis op willen doen? Om jezelf beter te leren waarderen. Dat geeft naast een fijner gevoel ook minder strijd met anderen.
Wanneer je in staat bent jezelf de waardering te geven die we van anderen denken nodig te hebben, krijg je rust in je hoofd. Het gevoel van eigen- waarde maakt dat verdediging ten opzichte van anderen minder nodig is. Je afweermechanisme mag uit blijven, dat scheelt veel energie en tijd.
Zelfwaardering
Een voorbeeld hiervan is wanneer iemand anders zijn angst op jou projecteert, en daardoor jou niet gelooft, vertrouwt en op waarde schat. Of iemand die haar kwetsbaarheid ontkent en extra stoer gaat doen, zich groot maakt. Isolatie en je terugtrekken kan ook een verdediging zijn om je veilig te willen voelen. Dit zijn allemaal voorbeelden van afweermechanismen.
Misschien kun je je voorstellen dat verdediging als in deze voorbeelden bij de ander een tegenreactie op roept. Voor je het weet zit je in een rollercoaster van strijd en weerstand. Je raakt begrip en waardering kwijt, tegenover onszelf en tegen de ander. We raken onszelf kwijt in dergelijke communicatie. Dat voelt verdrietig, onzeker en vermoeiend.
Daarom gaat dit andere blog over of we complimenten van anderen wel kunnen laten landden en hoe we zelfwaardering kunnen trainen en eigen maken. Een mooie aanvulling op het huidige blog dat je nu leest.
Zelfkennis over gedragskenmerken of referentiekader?
Zelfkennis opdoen kan op veel manieren. Er zijn onder meer veel psychologische modellen en testen op internet te vinden. Wat is nu het verschil met het enneagram? Er zijn veel verschillen maar het belangrijkste is dat bijna alle modellen je informatie geven over hoe mensen jou zien, over gedragskenmerken. Dat is boeiend maar het enneagram gaat verder, het geeft je meer. Het enneagram is gedetailleerder omdat het je diepste drijfveren toont. Het laat zien hoe jij anderen waarneemt.
Die waarneming vormt het beeld dat je ziet. Wanneer je bijvoorbeeld angstig van aard bent, zie je meer onveilige situaties. Die enge dingen vallen je eerder op. Niet omdat die er meer zijn maar omdat je aandacht gericht is op onveiligheid. Met die specifieke aandacht geef je onveiligheid onbewust en onbedoeld energie. Dat versterkt de waarneming, onveilighei en angst gaat groeien. Je referentiekader zorgt ervoor dat je die specifieke zaken waarneemt. Wil je helderheid hebben over je referentiekader, grip op wat je ziet dan ben je van harte welkom voor een type-interview.
Grip en begrip
Puntsgewijs is een antwoord op de vraag: wat brengt zelfkennis?
- herkenning en erkenning van vaste communicatiepatronen
- meer zelfwaardering en daardoor minder automatische verdediging, meer grip op je afweermechanisme
- minder strijd en conflict met anderen
- patronen doorbreken betekent minder strijd in jezelf, meer grip op jezelf
- kennis over je diepste drijfveren, brengt begrip over referentiekaders.
Zelfkennis geeft je begrip voor en grip op jezelf.
Rust en ruimte voor jezelf
Samengevat: het leven word er fijner en makkelijker van, ontspannen. Je zit niet meer gevangen in een situatie of een gesprek met je eigen innerlijke criticus. Maar je ziet in dat je op een andere manier kunt kijken naar de situatie of kritiek. Je laat automatische gedachten erover los en krijgt rust en ruimte in je hoofd. Ik hoor je zeggen: “Dat klinkt wel heel erg optimistisch, Vick…” ja daar heb je gelijk in. Groei gaat niet over één nacht ijs. Ontwikkeling ontstaat niet ineens. Maar ik beloof je; het leerpad is het meer dan waard.
Wil jij ook jezelf beter leren kennen? Dan help ik je graag om dat te onderzoeken tijdens een individueel type-interview.
Ik ben benieuwd naar hoe jij de zin en onzin van zelfkennis ziet. Met jouw reactie, inspireer je anderen. Dat waardeer ik van harte en ik stuur je daarom het e-book op. E-book: ‘van zelfafwijzing naar zelfwaardering in 4 stappen’. Zo brengen we samen meer aandacht en waardering in onze wereld. Bedankt voor je aandacht! Op jouw persoonlijke groei!
