Het nut van mindfulness en aandachttraining?

We zijn vaak druk, gespannen en ongelukkig.

We jagen en rennen maar door en moeten van alles. Daarnaast hoor ik veel mensen praten over pittige situaties op hun werk, conflicten met familieleden of gezondheidsproblemen. Hoe veranderen we dit?

Veel mensen en organisaties hebben de laatste jaren een toevlucht genomen tot de methode van mindfulness. Het leek alsof het ineens uit Amerika overwaaide maar het gedachtengoed over de methode van aandachttraining is al eeuwenoud. Omdat ik dit blog praktisch van aard wil houden, ga ik niet nader in op de herkomst van mindfulness. Wikipedia zegt dit over mindfulness: ‘Mindfulness (achtzaamheid) is een uitdrukking die afkomstig is uit het angelsaksisch taalgebruik, waarvan de oorsprong in het boeddhisme ligt.

Het is een gemoedstoestand die getypeerd wordt door de bewustwording van de eigen fysieke ervaringen, gevoelens en gedachten, zonder onmiddellijk over te gaan op automatische reacties.’
Wil je meer lezen, volg dan deze link.

Je bent altijd dat wat je ervaart. Er is alleen ervaring.

Met mindfulness ben je meer bewust van die ervaring. Je bent (deels) naar binnen gekeerd en je daardoor meer gewaar van wat je zintuigen je vertellen. Dat naar binnen keren blijven oefenen, brengt je meer informatie over jezelf, over je persoonlijke grenzen, over je kwaliteiten en wat je al dan niet prettig vindt.

Je zintuigen bewust gebruiken, geeft je meer zelfkennis.

Stand: veilig en onveilig

Ik las ooit; het lichaam heeft twee standen: veilig en onveilig. Als het onveilig is, gaan mensen zich verdedigen met hun persoonlijkheid en afweermechanisme. Daar is op zich niks mis mee. Want soms is een situatie onveilig en dan is verdediging hard nodig. Bijvoorbeeld in het verkeer als er een aanrijding dreigt.
Maar we zijn ons helaas niet altijd bewust van de stand van ons lichaam. Sta je nu -terwijl je dit leest- op stand ‘veilig’ of ‘onveilig’? Staat je persoonlijkheid uit (in ontspanning) of aan (reageer je vanuit spanning)?

Je kunt je voorstellen dat je automatisch de stand aanneemt om jezelf te beschermen tegen onveiligheid terwijl dat niet nodig is. Het effect is dat anderen je weerstand voelen en ertegen in gaan. In die situaties kost de verdediging je meer, dan dat het je brengt. Het kost je stress vanwege een conflict met de ander.

mindfulness

Je persoonlijkheid en verdediging aan of uitzetten/loslaten

Wat heeft mindfulness en aandachttraining in een dergelijke situatie dan voor nut?
Wanneer jij je gewaar bent van de signalen van je lichaam, ben je bekend met de stand van je lichaam in het moment. Dan weet je of je afweermechanisme en persoonlijkheid aanstaat én of dat nodig is of niet.
Mindfulness maakt dat je weet vanwaar je reactie komt, het geeft je de kans om het te onderzoeken. Sta je aan of uit?

  • Je zou kunnen zeggen dat de veilige stand het ontspannen van je communicatiepatronen inhoudt, je staat ‘uit’.
  • De onveilige stand kun je zien als (aan)spanning van je persoonlijkheid en verdedigingsmechanisme, je automatische communicatiepatroon staat ‘aan’.

Mindfulness en aandachttraining brengt je het verschil tussen deze twee standen op te merken.

Belangrijker nog: om een bewuste keuze te maken tussen de twee standen. Is verdediging nu nodig? Of kan ik mijn automatisme, mijn patroon van communiceren loslaten? Het loslaten van verdediging daar waar het niet nodig is, zorgt voor ontspanning in conflicten. Mensen luisteren met aandacht naar elkaar en leren elkaar werkelijk begrijpen en waarderen.

Werkelijkheid of het verhaal erover?

Zelfrealisatie is verdwenen als je weg beweegt in je denken.

Nemen we gedachtes voor waar aan?
Coaches vragen vaak:

  • ben jij je gedachte?
  • ben jij je gevoel?
  • ben jij wat je doet?

De werkelijkheid weet het altijd beter dan het verhaal erover. Dat is iets om even bij stil te staan, even tijd te geven in het hier-en-nu. Je zou kunnen zeggen dat gedachtes, gevoelens en je handelingen niet jij zijn. Je hebt gedachtes, gevoelens en je voert handelingen uit. Je hebt ze wel maar bent ze niet. Blijf je in de buitenwereld, in je verhaal waarmee jij je identificeert, dan houdt dit verhaal je gevangen. Het besef dat je gedachte, gevoel en actie niet bent, maakt dat je de identificatie los kunt laten. Dat is vrijheid!

Het zijn verhalen over wie we denken te zijn. Die verhalen lijken echt maar vertolken onze buitenwereld. Als we praten over hoe erg de ‘situatie’ is. Dan staat onze persoonlijkheid (vaak onbewust) aan. We identificeren ons met het verhaal, we worden het verhaal. Bijvoorbeeld het verhaal ‘ik heb het druk op het werk’ of ‘ik ben ziek’. Dit verhaal is de buitenwereld.

Binnenwereld versus buitenwereld

De binnenwereld kun je zien als het tegenovergestelde van de buitenwereld. Het is niet het verhaal maar de werkelijkheid. Dat neem je waar als je naar binnen kijkt en minder naar buiten. Daardoor laat jij je minder beïnvloedden door het verhaal in de buitenwereld. Dit levert minder stress op.
Ongeacht de situatie kun je jezelf ontspannen, letterlijk en figuurlijk. Die keuzevrijheid voor ontspanning, ligt meer voor het grijpen omdat je bewust wordt van de spanning, wanneer je naar binnen kijkt. Je brengt je aandacht naar de binnenwereld. Je zet je zintuigen -zoals gezegd- bewust in om informatie te vergaren en vervolgens een keuze te maken over welke actie het meest adequaat is in het moment.

Ontspanning en tevredenheid in de binnenwereld in het nu

Er komt mildheid op in de ontspanning, tevredenheid, als we ons naar de binnenwereld toekeren. Je wil ontspant, het ‘moeten’ (waar we dit blog mee zijn gestart, ontspant). We mogen en laten de ervaring van onze zintuigen toe. We geven zintuigen en ervaring tijd en ruimte.

Dat is wat Eckhart Tolle noemt ‘in het nu leven’. Niet in de toekomst of in het verleden. Dat laat je los. Je richt je aandacht op het huidige moment. Dat te kunnen doen vergt veel oefening, is mijn ervaring. Maar door je aandacht naar het huidige moment toe te halen, door je aandacht te trainen. Gaat het steeds makkelijker en ben je sneller in het hier-en-nu.

Daarmee laat je de stress die bij het verleden en de toekomst hoort, los. In het nu is er zelden stress. En zo wel? Dan kun je hier met mildheid naar leren kijken. Vanuit compassie met wat er is in het moment. Vanuit de wetenschap en het vertrouwen:

this too shall pass

In het volgende blog lezen we verder over hoe mindfulness verandering brengt. Over hoe je met aandachttraining je celgeheugen traint.
Voor nu is het effectiever en concreter om je eerst te richten op je binnen en buitenwereld. Ik ben benieuwd naar hoe jij dit ervaart? Wanneer merk je het verschil? Wanneer je dit met me deelt in het onderstaande commentaarveld ontvang je het E-book:

‘van zelfafwijzing naar zelfwaardering in 4 stappen’

Zo brengen we samen meer begrip en compassie in onze wereld.

ZelfkennisLab - blog - E-book

Bedankt voor je aandacht!
Op jouw persoonlijke groei!

Delen via FacebookDelen via TwitterDelen via Google+Delen via LinkedInDelen via E-mail

4 reacties op “Het nut van mindfulness en aandachttraining?”

  • Jan Ferenc Sabsroedin schreef:

    Wij worden nog te veel opgevoed om met de buitenwereld om te gaan en met het hoofd de oplossing te vinden en dan speelt het ego altijd op!

    • Vick Nieuwenhuis schreef:

      Dank je wel voor je reactie Jan Ferenc. Je hebt denk ik gelijk dat we gestimuleerd werden om met ons hoofd oplossingen te vinden. In deze tijd wordt er door de huidige opvoeders mogelijk iets meer ruimte gegeven om naar binnen te keren en daar antwoorden te vinden. Dat zou een mooie ontwikkeling in onze maatschappij zijn.

  • Hanneke Hartgers schreef:

    Mooi beschreven Vick. Ik zeg weleens dat we functioneren als een kringspier: als je niet bewust ontspant, zit je al gauw in de kramp (lees: je patroon). 😉

    Het denken stoppen werkt paradoxaal (zeker voor mensen zoals ik), maar leven in het hier en nu werkt wel om meer uit het hoofd te komen. Wat gisteren was doet er niet toe en wat morgen komt is nu niet belangrijk. Wat een rust geeft dat en ruimte om te kiezen voor het Leven i.p.v. overleven!

    • Vick Nieuwenhuis schreef:

      Haha een mooie vergelijking met de kringspier Hanneke! Prima symboliek om ons te helpen herinneren. Dank daarvoor. Het denken stoppen is inderdaad een uitdaging. Want waar gaat je aandacht dan naartoe? Je aandacht richten op het volgen van ademhaling of het intens beleven vanuit zintuigen, brengen ons in het hier-en-nu. Dat voelt inderdaad als Leven met een hoofdletter L. Dank voor je bijdrage. Ik stuur je het E-book.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

« »